PIANO WERELD (The Netherlands) Sept - Oct 2004
Comparison of Années de Pèlerinage - Muza Rubackyté, Nicolas Angelish & Yoram Ish-Hurwitz

Misschien zegt het iets over onze gejaagde, geplaagde lijden, maar opvallend veel pianisten zoeken het hogere in Les Années de Pèlerinage van Franz Liszt. Zo ook de vermaarde Litouwse klavicrleeuwin Müza Rubackyté en de veelbelovende, m Parijs bij Ciccolini, Loriod en Beroff opgeleide Nicholas Angelich. Twee 3-cd sets verschenen bij de Franse labels Lyrinx en Mirare. Voeg daarbij de rondgang die Yoram Ish-Hurwitz momentcel voor Turtle Records maakt (de eerste twee sacd's zijn al uitgegeven) en een vergelijking wordt interessant. Zeker umdat zowel Rubackyté als Ish-Hurwitz ook als multichannel sacd afspeelbaar zijn.

Deze drie pelgrims mogen dan dezelfde weg gaan, ze kijken ieder een andere kant op Rubackyte maakt een soort Voyage exterieur Ondanks haar overtuigende vmgervaardigheid is ze technisch ook de minst zorgvuldige van het drietal Terwijl ze zich reikhalzend tot haar publiek richt met geweldig aplomb en veel dynamische variëteit, mist ze wel eens de fijnere articulatie, zijn de beide handen onderling met altijd absoluut gecoördineerd In haar hartstochtelijke muzikale omarming buigt ze de frasen soms wel erg kras naar haar wil, met onregelmatigheid als onvermijdelijk gevolg Maar, ze trekt zeker onze aandacht' In haar spel klinkt blijdschap en fantasie Briljante stukken als de tarantella uit Venezia e Napoli vertolkt ze dat het een lust is, met naar Horowitz smakende
Yoram Ish-Hurwitz' aanpak is volstrekt tegengesteld Hij maakt een Voyage interieur, waarbij hij m warme bezonken tonen diepe emoties naar buiten brengt De wijze waarop hij Au Lac de Wallenstadt, over het loom lonkende water glijdt, roept Wagneriaanse taferelen in hennnenng Tegelijkertijd is hij uiterst zorgvuldig met de technische afwerking Soms leidt dat tot al te grote behoedzaamheid Dan snak j e naar de al verslindende veelkleurigheid van Rubackyte
Maar Rubackyte roert de diepere ziel met Daarvoor moeten we bij Nicholas Angelich zijn Hij mag het dan het minst breed hebben qua opnametechniek - hij is bijzonder vlak opgenomen - zijn tocht is een heuse Voyage transcendental Hier spreekt een stilte, onverbiddelijkheid en kracht die niet langer van de sterfelijke kant zijn Angelich speelt contrasten duidelijk tegen elkaar uit, zowel in dynamiek als m tempo Tegelijk, maar misschien komt dat ook door de wat droge opname, is er een prozaïsche soberheid En daarom ging Angelich' betoog in de eerste nummers van Suisse, het Premiere Annee, een beetje over mij heen tot de storm opstak In Orage laat Angelich zijn tanden zien met een angstwekkende koersvastheid, die veel verder gaat dan de correctheid van Ish-Hurwitz of de onvoorspelbare grillen van Rubackyte Daarna daalt Angelich af in het Vallee d Obermann dat ik nog nooit zo gedenkwaardig verklankt heb mogen horen De controle die Angelich over de muziek oefent maakt indruk Hier staat hij ver boven zowel Ish-Hurwitz en Rubackyte Zijn vertolking van Apres une lecture de Dante zakt in het verstilde middendeel niet in, zoals bij de twee andere pianisten Hier verrast de ongebruikelijke njkdom van Angelich' piamssimo, dat nu eens delicaat of kristalhelder, dan weer ragfijn of zachtmoedig uitkomt Vervolgens rijst hij traag op en blijft rijzen' Met een verbluffend technisch gemak en verbijsterende accuratesse raast hij door de coda
Deze lezing stuurt doelgericht aan op het grote besef der dingen m het Troisieme Annee Niettemin had een rijker middengebied m de pianoklank bij de eerste twee jaargangen soms tot meer doorbloede ontboezemingen kunnen leiden Daarmee wil gezegd zijn dat Nicholas Angelich het eeuwige in Liszts muziek weldegelijk indrukwekkend vormgeeft - tussen kieren in Sonetta 123 del Petrarca trekt onmiskenbaar een vale luchtstroom van gene zijde - maar het aardse is minder in zijn ontheemd vertogen vertegenwoordigd Grote hartstochten wijlen ver en ook de allerzoetste tederheid kan het verdriet, noch het verwijt wegnemen dat mijn erotische verlangens niet worden vervuld
Daarvoor moet men op aarde, bij Rubackyte zijn Elger Niels